Bogusław Kaczyński

---

Życiorys

Rodzina i edukacja

Bogusław Kaczyński, urodzony 2 maja 1942 roku w Białej Podlaskiej, pochodził z rodziny chłopsko-rzemieślniczej. Był synem Jana Kaczyńskiego, lakiernika, oraz Jadwigi Dołęgowskiej, która zajmowała się prowadzeniem domu. Jak twierdził w wywiadach, nie wywodził się wcale z kresowego ziemiaństwa. Jego rodzice mieli starszego syna, Ryszarda, który zginął w tragicznych okolicznościach przed jego narodzinami oraz córkę, Annę, która zmarła w 2007 roku.

Muzyczna edukacja Bogusława rozpoczęła się w bardzo wczesnym wieku, kiedy uczył się gry na fortepianie od swojego ojca. Wkrótce zadebiutował publicznie, występując podczas balu obywatelskiego w Białej Podlaskiej, gdzie zaprezentował utwór „Jaś mi z jarmarku przywiózł pierścionek”. Jego pasja do opery rozwinęła się po obejrzeniu Halki w Operze Warszawskiej w 1954 roku. Już jako dziecko występował na szkolnych akademiach oraz udzielał korepetycji z gry na fortepianie.

Ukończył Liceum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Białej Podlaskiej, zdobijając maturę, a w 1964 roku kontynuował naukę w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. W swojej karierze zawodowej pełnił rolę instruktora zespołów muzycznych oraz akompaniatora w Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Białej Podlaskiej. W grudniu 1971 roku zdobył tytuł magistra sztuki na Wydziale Kompozycji, Dyrygentury i Teorii PWSM w Warszawie, gdzie jego prace seminaryjne koncentrowały się na śpiewaczce operowej Adzie Sari, a magisterskiej na operach Albana Berga. Później wydał książkę pt. „Ucieczki do Karyntii. Rzecz o Albanie Bergu i jego operach” w 1987 roku.

Kariera zawodowa

W trakcie studiów Bogusław Kaczyński zyskał uznanie jako prowadzący cykl muzyczny „Temat z wariacjami” w Telewizyjnym Ekranie Młodych. Jego talent pisarski ujawniał się również w artykułach publikowanych w „Ruchu Muzycznym” oraz recenzjach dla „Dziennika Ludowego”. W ciągu kolejnych lat jego felietony i recenzje można było znaleźć w znanych czasopismach, takich jak „Sowietskaja Muzyka”, „Taniec”, „Teatr”, „Kultura”, „Przekrój”, „Express Wieczorny” oraz „Gazeta Wyborcza”. Jego telewizyjna kariera rozkwitła w 1974 roku, kiedy wystąpił w programie Ireny Dziedzic Tele-Echo, a w 1981 roku uczestniczył w ostatnim odcinku tego programu.

Jako autor programu telewizyjnego „Operowe qui pro quo” (1975–1980) zdobył niezwykłe uznanie, otrzymując Nagrodę Prezesa Komitetu ds. Radia i Telewizji w 1978 roku oraz Złoty Ekran w 1979 roku. W grudniu 1977 roku prowadził telewizyjne widowisko operowe „Koncert gwiazd” w Operze Poznańskiej. W ramach stypendium Fundacji Kościuszkowskiej odbył dwumiesięczną podróż do Nowego Jorku w 1978 roku.

Był również autorem audycji radiowych oraz telewizyjnych, takich jak Spotkania z… (1977–), Zaczarowany świat operetki (1981) oraz Sławne, polskie, moniuszkowskie (1982). Dodatkowo relacjonował Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina oraz inne wydarzenia muzyczne.

W latach 80. XX wieku jego działalność obejmowała audycje Polskiego Radia oraz programy świąteczne TVP2. Jego sukcesy przyczyniły się do zdobycia Złotego Ekranu w 1983 roku za Zaczarowany świat operetki. W 1984 roku zapowiadał występy polskich artystów podczas Dni Kultury Polskiej w Ułan Bator, a także pełnił funkcje konsultanta muzycznego w miniserialu Trzy młyny oraz artystycznych Dni Kultury Polskiej w Konstancji. W 1985 i 1986 roku zdobył statuetkę Wiktora, a w 1987 roku medal „Zasłużony dla kultury mongolskiej”.

W latach 1981–1990 kierował Festiwalem Muzyki w Łańcucie, a w latach 1984–2012 pełnił rolę dyrektora Festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy, gdzie dla świętowania swojej 50. urodzin zorganizował benefis pt. „Wielka sława to żart”. W 1983 roku wydał książkę „Dzikie orchidee”, uznawaną za najpopularniejszą publikację roku w plebiscycie „Dziennika Wieczornego”. W 1991 roku wydał kontrowersyjny dziennik „Kretowisko”, który związany był z jego walką o posadę dyrektora Teatru Wielkiego w Warszawie.

W 1991 roku powołał Fundację „Orfeo”, której celem stała się promocja polskiej kultury oraz wspieranie młodych talentów. W 1993 roku otworzył salon artystyczno-towarzyski w Zamku Ostrogskich w Warszawie, a następnie pełnił szereg ról akademickich, w tym prorektora ds. artystycznych Akademii Muzycznej w Warszawie. Jego wizja artystyczna doprowadziła do debiutu w Teatrze Muzycznym Roma jako reżyser w marcu 1998 roku w spektaklu Madama Butterfly.

Bogusław Kaczyński był wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość telewizyjną. W rezultacie jego osiągnięć zyskał m.in. Order Uśmiechu, Super-Wiktora oraz tytuł „Gwiazda Telewizji Polskiej” w 2002 roku. Współpracował z wieloma ikonami polskiej kultury, a w 2005 roku wspólnie z Kubą Wojewódzkim prowadził koncert „Trendy” podczas festiwalu TOPtrendy 2005 w Sopocie. Jego talent był szeroko rozpoznawany, a jego kariera muzyczna i telewizyjna pozostawiła niezatarte ślady w polskiej kulturze.

Choroba i śmierć

6 marca 2007 roku Bogusław Kaczyński przeszedł udar mózgu, który znacząco wpłynął na jego zdrowie. W wyniku tego incydentu częściowo stracił zdolność mówienia oraz doznał paraliżu prawej strony ciała. Po intensywnym procesie rehabilitacyjnym udało mu się odzyskać część sprawności, jednak nigdy nie powrócił do pełnej kondycji fizycznej.

W następnych latach jego stan zdrowia uległ dalszemu pogorszeniu – zmagał się z nowotworem żołądka, a także przeszedł zawał serca oraz drugi udar mózgu.

Ostatecznie, 21 stycznia 2016 roku, Kaczyński zmarł w wyniku kolejnego udaru mózgu. Jego pogrzeb miał miejsce 28 stycznia 2016 roku w alei zasłużonych na warszawskich Starych Powązkach.

Pośmiertnie odznaczono go przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, co świadczy o jego znaczeniu i wkładzie w życie publiczne.

Życie prywatne

W 2024 roku ukazała się książka Primadonna. Biografia Bogusława Kaczyńskiego, w której Bartosz Żurawiecki porusza kwestie życia osobistego bohatera. W publikacji autor sugeruje, że Kaczyński mógł być gejem, aczkolwiek sam nigdy publicznie nie zadeklarował swojej homoseksualnej orientacji. W swoim życiu osobistym, 8 września 1981 roku, Kaczyński wstąpił w związek małżeński z malarką Jadwigą Marią Jarosiewicz, jednak ich małżeństwo zakończyło się rozwodem w 1987 roku.

Ważnym momentem w jego karierze publicznej było publiczne poparcie dla Lecha Wałęsy w 1990 roku przed wyborami prezydenckimi. Ponadto, w przededniu wyborów parlamentarnych w 2015 roku, Kaczyński przyjął stanowisko zwolennika Prawa i Sprawiedliwości. Osobistą pasją Bogusława Kaczyńskiego była kolekcja figurek słoni, co świadczy o jego zamiłowaniu do sztuki i estetyki.

Upamiętnienie

17 sierpnia 2018 roku w Krynicy-Zdroju miało miejsce szczególne wydarzenie, podczas którego odsłonięto pomnik Bogusława Kaczyńskiego, zaprojektowany przez Tomasza Górnickiego. Ta wyjątkowa rzeźba usytuowana jest w sąsiedztwie pensjonatu „Wisła”, gdzie artysta spędzał swoje lata, prowadząc Festiwale im. Jana Kiepury przez niemal trzy dekady.

Od 2019 roku w Białej Podlaskiej odbywa się coroczny Festiwal im. Bogusława Kaczyńskiego, którego celem jest promowanie muzyki operowej, operetkowej oraz musicalowej. To wydarzenie staje się piękną hołdem dla artysty, który przez lata wzbogacał polską scenę muzyczną.

2 maja 2020 roku w pięknym Parku Radziwiłłowskim w Białej Podlaskiej, blisko szkoły muzycznej, odsłonięto kolejny pomnik Bogusława Kaczyńskiego, tym razem wykonany przez Stanisława Milewskiego. Rzeźba przedstawia postać siedzącą na granitowym kamieniu, wyróżniając się swoim brązowym odcieniem i niezwykłym majestatem.

Warto także zwrócić uwagę na biografię Bogusława Kaczyńskiego, która ukazała się w kwietniu 2022 roku. Książka nosi tytuł „Będę sławny, będę bogaty” i została napisana przez Annę Lisiecką. Publikacja ta stanowi doskonałe źródło informacji o życiu i twórczości tego niezwykłego artysty.

Wybrane publikacje

Oto wybrane dzieła autorstwa Bogusława Kaczyńskiego, które stanowią istotny wkład w literaturę i kulturę:

• Dzikie orchidee, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 1985, ISBN 83-86041-15-3,
• Ucieczki do Karyntii. Rzecz o A. Bergu i jego operach, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa, 1987, ISBN 83-212-0483-X,
• Wielka sława to żart, Wydawnictwo BGW, Warszawa, 1992, ISBN 83-7066-452-0,
• Kretowisko, Art B Press, Poznań, 1991, ISBN 83-900107-7-1,
• Xenia Grey: księżna Chicago, Fundacja Orfeo, Warszawa, 1993, ISBN 83-86041-00-5,
• Krynicki Benefis, Fundacja ORFEO, Warszawa, 2000, ISBN 83-86041-10-2,
• Symfonia w dolinie słońca (album wydany w Niemczech),
• Teatr Kaczyńskiego – Roma, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-9274-510-5,
• Jak samotny szeryf, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-9274-511-2,
• Fryderyk Chopin. Geniusz muzyczny. (Wydawnictwo Debit, album prestiżowy), Bielsko-Biała 2010, ISBN 978-83-7167-734-2,
• Koń na biegunach, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-927451-2-9,
• Smak sławy, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2011, ISBN 978-83-927451-3-6,
• Kiepura, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2011, ISBN 978-83-927451-4-3,
• Łańcut, moja miłość, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2012, ISBN 978-83-927451-5-0,
• Ada Sari. Kulisy wielkiej sławy, Wydawnictwo Casa Grande, Warszawa, 2014, ISBN 978-83-927451-6-7.

Nagrody i odznaczenia

Lista wyróżnień i nagród przyznanych Bogusławowi Kaczyńskiemu stanowi znaczny dorobek jego działalności w dziedzinie kultury i mediów.

• 1983 – „Złoty Ekran 1982” za cykl „Zaczarowany świat operetki”,
• 1985 – „Nagroda Neapolitańska” za szerzenie wysokiej kultury na arenie międzynarodowej,
• 1995 – Kawaler Orderu Uśmiechu,
• 1996 – „Lider Promocji Kultury Polskiej” (nagroda o zasięgu międzynarodowym),
• 1997 – tytuł „Honorowy Białostocczanin Roku”,
• 1999 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• 2002 – Honorowy Obywatel Krynicy,
• 2003 – Honorowy Obywatel Łańcuta,
• 2003 – laureat nagrody Ministra Kultury i Sztuki,
• 2005 – tytuł „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej”,
• 2006 – tytuł „Mistrz Mowy Polskiej”,
• Czterokrotny laureat nagród indywidualnych za działalność w radiu i telewizji jako prezes Radia i Telewizji,
• 2007 – Honorowy Obywatel Lipna,
• 2008 – Honorowy Obywatel Białej Podlaskiej,
• 2009 – zdobył godność „Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej” oraz statuetkę „Złotego Hipolita” od Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego,
• 2011 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 2014 – Honorowy Obywatel Buska-Zdroju,
• 2016 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (przyznany pośmiertnie).

Bogusław Kaczyński, trzykrotnie uhonorowany nagrodą „Złoty Ekran”, zdobył pierwszą statuetkę w 1979 roku za cykl „Operowe qui pro quo”, a następnie w 1983 roku za program „Zaczarowany świat operetki”. Uznanie zdobyły również programy poświęcone Janowi Kiepurze, Marii Fołtyn i Wandzie Wermińskiej. Ponadto, laureat „Wiktora” w jego pierwszej edycji (1985), a następnie w kolejnych latach otrzymał jeszcze trzy statuetki – w 1986, 1987 oraz „Super-Wiktora” w 1996.

Filmy i spektakle

Bogusław Kaczyński, znany z wielu osiągnięć w obszarze muzyki i teatru, współpracował przy licznych projektach filmowych oraz teatralnych, gdzie jego talent i wiedza były nieocenione.

• 1979 – Aria dla atlety – pełnił rolę konsultanta muzycznego oraz specjalisty operowego,
• 1984 – Baryton – był konsultantem muzycznym,
• 1984 – Trzy młyny – znowu konsultant muzyczny,
• 1995 – Słowik Warszawy – wystąpił w obsadzie aktorskiej jako redaktor.

---

Oceń: Bogusław Kaczyński

---