Biała Podlaska to ważna stacja kolejowa, znajdująca się w urokliwej miejscowości o tej samej nazwie, w Polsce. Działająca pod adresem ul. Rondo Romana Dmowskiego 1, jest usytuowana w województwie lubelskim.
Ta stacja odgrywa istotną rolę zarówno w regionalnym, jak i międzynarodowym transporcie kolejowym. Znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E 20, łączącej Berlin z Moskwą, co sprawia, że jest miejscem o dużym znaczeniu komunikacyjnym.
Ruch pasażerski
Ruch pasażerski na stacji kolejowej w Białej Podlaskiej odgrywa istotną rolę w transporcie regionalnym. Dzięki stale rozwijającej się infrastrukturze, stacja ta zyskuje na znaczeniu jako punkt przesiadkowy dla wielu podróżnych.
W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie dotyczące wymiany pasażerskiej w ostatnich latach. Można zauważyć pewne wahania w liczbie pasażerów, co jest konsekwencją różnych czynników, takich jak zmiany w rozkładzie jazdy, modernizacje infrastruktury, oraz wpływ pandemii na podróże publiczne.
| Rok | Roczna wymiana | Wymiana pasażerska dzienna | Lokalizacja w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017 | 767 000 | 2 100 | _ |
| 2018 | 548 000 | 1 500 | _ |
| 2019 | 585 000 | 1 600 | _ |
| 2020 | 366 000 | 1 000 | _ |
| 2021 | 475 000 | 1 300 | _ |
| 2022 | _ | 1 900 | _ |
Opis
W przeszłości na tym terenie znajdował się jeden dwukrawędziowy peron wyspowy, do którego dostęp zapewniało przejście znajdujące się na wschodnim krańcu, przez tor nr 2. To przejście zostało wyposażone w zapory z elektrycznym napędem, które opuszczał dyżurny ruchu, zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo podróżnym.
Na stacji kursował także tor, który nie miał krawędzi peronowej. Aktualny układ stacji obejmuje dwa perony. Pierwszy z nich jest jednokrawędziowy, przylegający bezpośrednio do budynku dworca, natomiast drugi to peron dwukrawędziowy, który jest połączony z budynkiem dworca przejściem podziemnym. To przejście łączy także tereny znajdujące się po drugiej stronie stacji, w pobliżu ul. Dokudowskiej, gdzie można znaleźć parking.
W bezpośrednim sąsiedztwie dworca umiejscowiono przystanek komunikacji miejskiej, postój taksówek oraz monitorowany parking P+R, co ułatwia dostęp do stacji.
Historia
Budynek dworca
Pierwszy obiekt dworca kolejowego w Białej Podlaskiej został zbudowany w 1867 roku, w momencie oddania do użytku linii kolejowej. Jego projekt opracował architekt Alfons Ferdynand Kropiwnicki. Była to typowa, parterowa konstrukcja, nawiązująca do stylu architektury carskiej Rosji. Niestety, budynek ten uległ zniszczeniu na skutek pożaru, który wywołały wycofujące się wojska rosyjskie w 1915 roku. Obecny gmach został zrealizowany na bazie zachowanych ruin oryginału, a jego ukończenie datuje się na 1928 rok; autorem nowego projektu był architekt Władysław Kwapiszewski. Nowa budowla imponuje swoją dwukondygnacyjną fasadą, stylizowaną na elementy renesansu.
Wewnątrz, znajduje się przestronny hol z antresolą oraz kilka pomieszczeń bocznych. Zewnętrzne ściany dworca zdobią różne tablice pamiątkowe, w tym:
- upamiętnienie pobytu Józefa Piłsudskiego w 1920 roku, który na dworcowym peronie dekorował żołnierzy 34 pułku piechoty odznaczeniami bojowymi; tablica została wmurowana w pierwszą rocznicę śmierci marszałka,
- tablica ku czci kolejarzy, którzy polegli lub zostali pomordowani w czasie II wojny światowej,
- informacja, że dworzec nosi imię „Zesłańców Sybiru”.
Dodatkowo na pierwszym peronie znajdują się tablice ilustrujące historię zsyłek oraz losy zesłańców, podkreślające znaczenie tego miejsca.
Wydarzenia
Wydarzenia związane z modernizacją budynku są równie interesujące:
- 17 marca 2014 roku zakończono remont dworca, który obejmował przebudowę hali głównej z myślą o osobach niepełnosprawnych, instalację tablic informacyjnych dotyczących przyjazdów i odjazdów pociągów, wymianę instalacji i okien, uporządkowanie terenu oraz budowę parkingu. Dodatkowo zainstalowano monitoring i system przeciwpożarowy. W poczekalni znalazła miejsce galeria „Biała Lokomotywa”, prezentująca różnorodne materiały promujące region, także te z białoruskiej strony granicy, a także inne wystawy okolicznościowe,
- 31 sierpnia 2018 roku rozebrana została kładka dla pieszych w ciągu ul. Łomaskiej, znajdująca się za peronami,
- 17 września 2021 roku dworcowi nadano imię „Zesłańców Sybiru”, a fakt ten upamiętniono odpowiednią tablicą,
- 27 maja 2022 roku odsłonięto tablicę poświęconą Czesławowi Niemenowi, który po repatriacji po raz pierwszy postawił stopy na bialskim dworcu,
- 14 października 2022 roku otwarto nowy tunel prowadzący do peronu 2, który został oddany do użytku na początku roku,
- 12 marca 2023 roku oddano do użytku nowy przylegający do budynku dworca peron 1, wraz z torem nr 2, co oznacza, że obecnie stacja dysponuje czterema torami – nr 1 i 3 przy peronie 2 oraz nr 5, który nie ma dostępu do krawędzi peronowej.
Budowle związane
W bliskim sąsiedztwie dworca usytuowane są także inne znane budowle, mające znaczenie historyczne:
- zabytkowy budynek jednokanałowej parowozowni, który powstał w czasie budowy kolei warszawsko-terespolskiej; po zakończeniu działalności parowozów obiekt przemieniono na kolejarską świetlicę, a następnie na punkt handlowy. Aktualnie (stan na styczeń 2018) jest on w stanie zaniedbania,
- wieża ciśnień,
- drewniany dom naczelnika stacji z początku XX wieku, otoczony parkiem.
Wieża ciśnień
Wieża ciśnień, wzniesiona w latach 1926-1928, jest interesującym obiektem z przeszłości. Zbiornik na wodę, zbudowany z żelbetonu, ma grubość ścianki 30 cm oraz wysokość 5 m, a jego pojemność wynosi 240 m³. Górna część zbiornika przykryta jest drewnianą pokrywą, natomiast poniżej umieszczono ręcznie obsługiwany piec, mający na celu zapobieganie zamarzaniu wody w zimie. Wieża była zasilana w wodę poprzez rurociąg o średnicy 150 mm i ciśnieniu 2 at, pochodzący z ujęcia nad Krzną, w okolicach mostu w ciągu Alei Tysiąclecia. Te urządzenia funkcjonowały do 1975 roku. Woda, która nie mieściła się w zbiorniku, była odprowadzana przez rurę przelewową położoną po wschodniej stronie wieży.
Wieża zaopatrywała zarówno stację kolejową o normalnym torze, jak i pobliską końcową stację wąskotorowej Bialskiej Kolei Dojazdowej. W listopadzie 2014 roku obiekt został sprzedany przez PKP S.A. prywatnemu inwestorowi, który planował przekształcenie go w lokal gastronomiczny, hotel oraz mieszkanie. Jednakże, do maja 2021 roku nie przeprowadzono żadnych adaptacji, co skutkowało ponownym wystawieniem wieży na sprzedaż.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z transportem i komunikacją":
Biała Podlaska Wschodnia | Lądowisko Biała Podlaska-Szpital | Obwodnica Białej Podlaskiej | RON Biała Podlaska | TON Biała PodlaskaOceń: Biała Podlaska (stacja kolejowa)